KADIN BASKETBOLU TARIHI


Tarihteki ilk kadın basketbol maçı 1891 yılında California Üniversitesi ve Miss Head okulu arasında oynanmıştır. 1892 yılında Smith Koleji'nde fiziksel eğitim öğretmeni Senda Berenson Abbott( 19 Mart 1868, Butrimantsy, Vilno Gubernia Vilnius, Lithuania , 16 Şubat 1958), Naismith kurallarını bayanlar için yeniden düzenlemiştir. Senda Berenson, oyunu keşfettikten sonra oyun hakkında daha fazla şey öğrenebilmek ve yeni kurallar geliştirebilmek adına Naismith’e gitmiştir. Yeni bir spor bulmanın büyüsüne kapılarak, 21 Mart 1893’te ilk kolejler arası basketbol maçını organize etmiştir. İlk maç Smith koleji'nde ilk senesini geçiren öğrenciler ile ikinci senesini geçiren öğrenciler arasında düzenlenmiştir. Senda Berenson, 1899 senesinde erkek basketbolunun kurallarını bayanlara göre modifiye etmiştir ve bu kuralları yayınlanmıştır. 


Berenson, Dünya’ca ünlü marka Spalding’in ilk bayan basketbol rehberidir. 2 yıl sonra Mount Holyoke Koleji ile Sophie New Comb Koleji de basketbol oynamaya başlamışlardır. 1895’te oyun ülkedeki tüm kolejlere yayılmış ve 4 Nisan 1896’da  ilk kolejler arası basketbol maçı  düzenlenmiştir. Stanford ile Berkeley arasında oynanan ve 9’ar kişiden 2 takımdan oluşan maçı 2-1 Stanford kazanmıştır. Kadın basketbol yapısının gelişimi erkeklerinkine göre daha erkene dayanmaktadır. 1905’de Amerikan Fiziksel Eğitim Kurumu tarafından, Ulusal Kadın Basketbolu Komitesi(National Women Basketball Comitee) kurulmuştur.

  Edmonton Grads takımı ve coach J.Percy Page

O dönemde takımlar 9’ar kişiden oluşmaktadır. Uluslar arası Bayanlar Sporu Federayonu 1924’te kurulmuştur. Bu federasyona 37 lise takımı dahil edilmiştir. Kadın Basketbolu 1926 yılında erkek basketbolu kuralları ile tamamlanmıştır.  1915 yılında ilk basketbol takımı  olan “Edmonton Grads” J.Percy Page tarafından kurulmuştur. Edmonton Grads takımı, kadın basketbolunu yaymak amacıyla tüm Kuzey Amerika’yı dolaşmış ve bunda da başarılı olmuştur. 12 Mayıs 1922 yılında, Shamrocks London takımına karşı yaptıkları ilk maçta sahaya 6’şar kişi çıkmış ve 41-8 kazandı. İkinci maçta ise 5’er kişi çıkıldı ve o maçta 21-8 tamamlandı ve böylece Edmonton Grads takımı ilk ulusal şampiyonluğunu kazandı. O maçlarda sahada şu oyuncular yer alıyordu Dorothy Johnson Daisy Johnson, Winnie Martin, Eleanor Mountifield, Nellie Perry, Connie Smith ve koç J. Percy  Takım 1915 ile 1940 yılları arasında yaptığı maçlarda 502 galibiyet ve 20 mağlubiyet aldı. 1923 yılında ise Edmonton Grads takımı Underwood Trophy kupasına katılmış ve ilk uluslararası şampiyonluğunu  elde etmiştir. Edmonton Grads, Cleveland Favorite-Knits takımı ile karşılaşmış ve 2 maç sonunda 55-33’lük averaj sağlayarak şampiyonluğa ulaşmıştır. 

Edmonton Grads takımı oyuncuları 

Edmonton Grads takımı, 1940 yılına kadar düzenlenen her turnuvaya katılmış ve başarılı olmuştur.  Edmonton Grads takımı, 1924 yılından 1936 yılına kadar oynadığı 27 olimpiyat maçını da kazanma başarısı göstermiştir. Oynadığı bu maçlarda 1863 sayı atıp 297 sayı yemiştir. J.Percy Page oyuncularına, başarının fiziksel kuvvetten geçtiğini söyler ve takımına hemen her gün antrenman yaptırırdı. İşine  o kadar bağlı ve disiplinliydi ki oyuncularının uzun yolculuklarda ailesini özleyip motivasyonunu kaybetmemesi için evlenmelerini bile yasaklamıştı. “Basketbol oynamalısınız, basketbolu düşünmelisiniz ve basketbolu hayal etmelisiniz.” Page’in yaşam felsefesiydi.

                               


J.Percy Page ulusal bir lig kurmak için elinden gelen her şeyi yapıyordu ancak kadın basketbolu ülkenin farklı yerlerinde farklı kurallarla oynanıyordu ve oyuncularını buna adapte etmek çok zordu. 1940 yılında 2. Dünya Savaş’ı çıktıktan sonra Edmonton Grads takımı mecburen dağılmak zorunda kaldı. Faaliyet gösterdiği seneler içerisinde  108 local, ulusal ve uluslar arası şampiyonluk kazanan Edmonton Grads takımı için  basketbolun kurucularından  James Naismith “Yer yüzünde sahaya çıkan en iyi takım” olarak değerlendiriyordu. Tüm Amerika Takımı(All-America Team) ilk kez 1929 yılında seçilmiştir. Kadın basketbolu, Montreal’de düzenlenen 1976 yaz olimpiyatlarına kadar olimpiyat sporu olarak görülmüyordu.






Women's National Basketball Association

Kadınlar Ulusal Basketbol Ligi(WNBA), 1996 yılından beri oynanmaktadır. Batı ve Doğu olmak üzere 2 konferansta toplam 12 takım mücadele etmektedir.



Takımlar
Atlanta Dream
Chicago Sky
Connecticut Sun
Phoenix Mercury
Seattle Storm
Indiana Fever
Tulsa Shock
Minnesota Lynx
Washington Mystics
San Antonio Silver Stars
Los Angeles Sparks
New York Liberty





Faaliyetlerini Bitirmiş Takımlar

Charlotte Sting - 1997–2006
Cleveland Rockers - 1997–2003
Detroit Shock - 1998–2009
Houston Comets - 1997–2008
Miami Sol - 2000–2002
Orlando Miracle - 1999–2002
Portland Fire - 2000–2002
Sacramento Monarchs - 1997–2009
Utah Starzz - 1997–2002


FIBA Kadınlar Dünya Şampiyonası


Fiba Kadınlar Dünya Şampiyonası 1953 yılından beri düzenlenmektedir. 4 senede bir düzenlenen bu turnuvada 16 takım mücadele eder. Amerika Birleşik Devletlerinin toplamda 8 şampiyonluğu bulunuyor. Sovyetler Birliği’nin 6, Avustralya ve Brezilya’nın 1 şampiyonluğu bulunmaktadır. 2014 yılında ülkemizde düzenlenecek olan bu turnuvada herhangi bir başarımız bulunmamaktadır.


Eurocup Kadınlar


2003 yılından beri düzenlenen bu turnuvaya, ligini ilk 2 sırayı alamayan takımlar katılma hakkı kazanıyor. Her sene 58 takımın katıldığı bu turnuvada 2008-2009 sezonunda Galatasaray Kadın Basketbol Takımı, 2 maç üzerinden oynanan final turunda İtalya’nın Cras Basket Taranto ekibine karşı 2 maç sonunda sağladığı averaj farkıyla şampiyonluğa ulaşmıştır.

Eurobasket Kadınlar



1938 yılından beri her 2 senede bir düzenlenmektedir. Sovyetler Birliği’nin 21 altın madalyası bulunmaktadır. Rusya’nın 3, Fransa’nın ise 2 altın madalyası vardır. Türkiye 2011 Avrupa Kadınlar Basketbol Şampiyonasında Gümüş madalyaya ulaşmıştır.



Euroleague Kadınlar

1959 yılından beri düzenlenmektedir. Liglerinin en iyi 2-3 takımın katıldığı bu turnuvanın gelmiş geçmiş en başarılı takımı 18 şampiyonlukla Letonya’da Daugava Riga takımıdır. 

                     Letonya'nın Daugava Riga takımının Pivot oyuncusu Uljana Semjonova, (2.13) 1969 yılında Avrupa Şampiyonluğu kupasını o dönemin FIBA Başkanı Robert Busnel'in elinden alırken.



                                   
                              Andrea Stinson Galatasaray 1999 Euroleague Kadınlar Final-Four maçı